Bir Kahve Öğütücüsünün Anatomisi

fectus

Tecrübeli Demleyici
Katılım
7 Eki 2012
Çok sorulan ve parça parça bilgiler halinde olan Öğütücü tipleri ve iç yapıları ile ilgili bir yazı yazmak iyi olur diye düşündüm. Uzun olacak umarım sıkılmazsınız :D

Konu devamında forum olarak katkılarınız önemli, yorumlarınıza göre ekleme, çıkartma veya düzeltmeler de yapabiliriz konuda ki okuyanlar için güzel bir referans ve bilgi kaynağı olsun.

Şunu belirtmeden de geçmek istemedim, hiç bir zaman ana malzemenin Kahve olduğunu ve Taze Kavrulmuş iyi bir çekirdeğimiz olmadığı sürece öğütücüdür kahve makinesidir vs çok üst düzey olsa bile iyi sonuçlar almanın imkansız olduğunu unutmamak lazım :D

Ve kahve tüketicilerinin er ya da geç vardıkları ortak kanı Kahve'nin kendisinden sonra en önemli unsurun öğütücü olduğu ve Espresso'da bütçeden ez az makine kadar, filtre de ise en fazla bütçenin ayrılması gereken ekipman olduğu.

Herhangi bir öğütücü tipini ya da modeli iyidir ya da diğeri kötüdür çıkarımı yapmak değil sadece hangi tipde avantajlar nedir dezavantajlar nedir onları derlemek amaç, bu sırada tabiiki marka model örnekleri vereceğim ancak bunlar yerme ya da tavsiye niteliğinde değiller. Öğütücü seçimine kullanım amacı, demleme yöntemi ve özellikle bütçe ile karar verilebilir.

Kahve öğütümünün amacı kavrulmuş kahve çekirdeğini demleme şekline göre ideal boyut aralığında öğütmekdir. İdeal boyut nedir peki, bu ancak aralıklar halinde verilebiliyor zira her hahve çekirdeğinin kendine göre suya direnç gösterme, suyu tutma ve çözünmmesi farklı, bunu etkileyen şeylerden en önemlileride kahve yanında suyun niteliği ve sıcaklığı, ancak su ve sıcaklığı buradaki konumuz değil.

Ana iki iç yapı olarak konik ve düz bıçaklı (Conical Burr ve Flat Burr) öğütücüler karşımıza çıkıyor.

Konik burr yukarıdan gelen çekirdekleri yavaş yavaş öğütüp küçülterek aşağıdan döker, aşağı dökülme işini yer çekimi yapar, dolayısı ile konik burr ancak alt tarafı yeryüzüne bakar konumda çalışır :D Alt burr'un Üst burr içine ne kadar yakın olduğuna göre en son ara açıklığın büyüklüğü değişir ve bu da aslında sonuçta alacağımız partikül boyutu dağılımını belirler. Burr üzerindeki kesicilerde dış ve iç burr'da önce ön kırımı yapmak için irice, sonrasında da aşağı doğru yavaş yavaş incelen bir yapı ile parçaları aşağı doğru indikçe incelterek yapar.

Flat burr iki burr arasına giren çekirdekleri merkez kaç kuvveti ile burr'ların dışına doğru iterek öğütür. Yiner merkez kaç kuvveti öğütülen çekirdekleri dışarı atar, bunu öğütüm haznesinden boşaltmak için en dışta bi açıklık birakılır ve o açıklığa merkez kaç ve dönen parçaların itmesiyle dışarı atılır ve gerisini de yer çekimi halleder. Faltt burr'da partikül boyutları iki burr'un kesici yüzeyinin birbirine yakınlığını değiştirerek sağlanır. Burr yapılarıda iç tarafında ön kırıcılar, sonrasında dışa doğru incelen kesiciler şeklindedir.

Flat Burr'da burr'lar bi öğütüm haznesinde döndüğü ve bu hazneden kahvenin dışarı atılması sırasında hepsi atılamaz ise içeride kalan öğütülmüş kahve bayatlayacak ve bir sonraki öğütüme karışarak sonraki öğütümün kalitesini bozacakdır. Sık öğütüm yapılan cafe vs gibi ortamlarda bu sorun olmaz ancak özellikle ev kullanımı gibi durumlarda öğütülmüş kahve 15dk içinde aromasının çok büyük kısmını yitirdiğinden sorun olacakdır. Bundan dolayı Flat Burr'larda haznede kalıp tutunan kahve'nin (Retention) azaltılmasına yönelik bir çok yöntem geliştirdi firmalar, bunlara da bakacağız.

Öğütülen partiküllerin sadece boyutu değil öğütüm sonrası şekilleri de aslında sonuca oldukça etki eden bir durum, bunu gözle göremesek de Burr'un Geometrisi, Üretim Kalitesi, Malzemesi, Kesici yüzeylerin keskinliği gibi etmenler bunu değiştirerek sonuca etki ediyor. Tabii Burr'un özellikle yüzey kaplaması ve malzemesi kendi üzerinde tutunan kahve miktarını ve kendi sağlıklı kullanım ömrünü de etkiliyor.

Kesimi yapan Burr olduğu ve sonuçta çıkan partikül şeklini Burr belirlediği için Burr'u barındıran öğütücü birazdan bahsedeceğimiz üzerine düşen tarafı iyi düzeyde yapabildiği sürece sonucu belirleyen ana şey Burr'un kendisidir. Yani aynı Burr farklı öğütücülerde kahve olarak aynı çıktıyı verir, aslen işin Burr üretim kısmı oldukça yüksek teknoşoji hassasiyet ve mühendislik gerektiren kısım. Bundan dolayı son yıllarda öne çıkan/çıkabilen sadece birkaç Burr üreticisi var, bunlardan işini yapanda popülerlik kazanıyor :D Farklı üreticiler de bu Burr'ların takılabildiği nispeten üretimi teknolojisi daha kolay olan öğütücü tarafını üretip Popüler Burr üreticilerinin Burr'larından takarak piyasaya sürüyorlar.

Ancak teknolojisi daha kolay olsa da tabiiki öğütücünün kendinin tasarımıda oldukça önemli. Bu farklı tasarım özellikleri, malzeme, kullanılan üretim teknolojileri ve üretim hassasiyetine göre maliyetler değişiyor.

Toz dediğimiz çok küçük kahve partikülleri her öğütücüden mutlaka çıkar, olması da gereklidir yoksa kahvede o gövde dediğimiz kısım eksik kalır. Toz hiç olmadan olmaz ama istediğmiz çok az mikarın üzerinde fazla toz üretmesi de hiç hoş olmaz çünkü öyle olursa bu sefer almayı amaçladığımız aromatik meyvemsi tadları, meyvemsi asidite ile gelen derinlikleri tamamen örter.

Hemen her ürün'de olduğu gibi burada da ucuza iyi bir son ürün mümkün olamıyor maalesef özetle :D

Gerektirdiği güç, yavaş dönmesi, küçük boyutlarda da iş görmesi gibi nedenlerle El öğütücülerinde ağırlıklı olarak Konik Burr'lar kullanılıyor. Bunlar bir süredir çok gelişim gösterip oldukça iyi seviye ye gelmiş olsada halen Flat Burr'a göre daha fazla toz üretmekteler ve deneyimlediğim kadarı ile Fincan'a yansıyan kahvede Flat Burr'lardan gerideler. Filtre kahve'de oldukça tatminkar sonuç vermeye başladılarsa da Espresso kullanımında maalesef Flat Burr'a göre oldukça geride kalıyorlar. Elektrikli Konik birkaç iyi model var gibi, ancak burdan sonra ağırlılı olarak Flat Burr Elektrikli öğütücüler hakkında konuşacağım, El ve Konik Burr öğütücüler hakkında bundan daha fazla yazacak kadar ileri bilgim tecrübem yok :D

Öğütücünün iyi olmasını sağlayan unsurlar nedir:
1 - Burr'ları Yerinde Tutma Şekli
2 - Burr geometrisi ve Boyutları
3 - Burr'ların yük altında dahi Tasarlandığı gibi çalışması
4 - Boyut yani Burr'ların mesafesini ayarlama mekanizması
5 - Kahve Tutulumunu Azaltması
6 - Kahve Tahliye Yönteminin efektifliği (Statiklenme dahil)
7 - Kahve Besleme Yönteminin efektifliği
8 - Motor gücü ve Devri
9 - İş Akışı (Work Flow)
 
Son düzenleme:

fectus

Tecrübeli Demleyici
Katılım
7 Eki 2012
1 - Burr'ları Yerinde Tutma Şekli

İki burr'dan biri dönecek diğeri sabit duracak şekilde tasarlanıyorlar. Önceden neredeyse tüm öğütücüler de Burr'lar yatay konumlanırdı ancak günümüzde yere açılı duran ve ya dik duran öğütüler tekli kullanımlar için tercih ediliyor, bunun sebepleri diğer başlıklarda var. Buradaysa bahsedeceğimiz konu Burr'ların yerlerine nasıl sabitlendiği ve sabitlendikleri yerde pozisyonlarını nasıl korudukları.

Burr'ları taşıyan alt ve üst burr tasıyıcılar bulunur, taşıyıcılara önden, arkadan, yandan vidalanan tipler yanında mıknatıs ile tutturulanlar da var. Önden vidalananlarda vida delikleri kesici yüzeyde olduğu için kahve birikmesine neden olan boşluklar vardır. Diğer yöntemler bu boşlukların olmaması için geliştirilmiş yöntemler olup Blind Burr olarak tanımlanıyorlar ve bu aynı zamanda kesici yüzey alanınında daha fazla bir alana sahip olmasını sağlıyor.

Burr'ların kesici yüzeylerinin birbirine paralel çalışması yani Alignment çok önemlidir, çünkü ancak bu şekilde istediğimiz ve tasarlandıkları boyut dağılımında partikül üretebilirler. Taşıyıcıların üretim kalitesi burada kendini gösterir ve üst düzey öğütücülerde taşıyıcılar zaten Burr Temas yüzeyleri açısından paralel üretildiklerinden problem olmaz. Ancak çok üst düzey öğütücüler hariç 10 Mikronlarla (0.01mm) ölçülen hassasiyetlerden bahsettiğimiz için paralellikleri tam olmayabilir. Bunu Alignment kendimiz yaparak düzeltmemiz önemli, farklı öğütücülerde hemen hemen benzer yöntem ile Burr altına çok ince katmanlar koyarak paralel olmasını sağlıyoruz. Buna ait videolar internetde bolca var. Burada öğütücünün üzerine düşen ise Burr'ları yerinde stabil tutabilmesi ve önceden ya da sonradan kendimiz yaptığımız paralelliği koruyabilmesi.

Burr'un biri hemen her öğütücüde motor tarafında dönme eksenine bağlıdır ve rullmanlar vs ile taşıyıcı sabit bir eksene 90 derece döner durumdadır. Buna genelde Lower Burr deniyor, Burr dik dursa bile böyle tanımlanıyor gibi :D Diğer Burr, Top Burr ise sabit parçaya bağlanır ve gövdeye oturtulur. Burada Top Burr'un gövdeye oturma ve yerinde durma şekli oldukça önemlidir çünkü paralelliği ve yük altında pozisyonu bu mekanizma korur.

Eski yaklaşım Top Burr'un (konik ve el öğütücüleri dahil) biraz daha gevşek bırakılması ve yay mekanizmaları ile desteklenmesi şeklinde idi, buna Floating Burr yani Yüzen Burr tasarımı deniyor. Burada öğütücüler arasında kalan kahvenin hemen her tarafa homojen dağılacağı ve Burr'un her yerine aynı yükü bindirerek paralelliği bozmayacağı varsayılır. Yüksek hassasiyet dolayısı ile yüksek teknoloji gerektirmediğinden üretimi çok daha kolay ve maliyetleri ciddi şekilde daha düşüktür. Flat Burr Öğütücü sürekli kahve dolu olduğunda fena da çalışmaz bu yöntem, özellikle yay vs gibi mekanızmalar içerenlerde sıklıkla bu mekanizmalar kontrol edilmeli ve gerekiyorsa müdahale edilmelidir ki öğütücü tutarlılığını koruyabilsin. Ancak tek doz çekimlerde başta ve sonra öğütücü içindeki kahve miktarı az olduğundan ciddi partikül boyutu varyasyonları oluşmasına neden olabilir. Bundan dolayı üst düzey konik ya da flat, el ya da elektrikli öğütücülerde bu yöntem kullanılmaz. Filtre kahve öğütümü için bu yöntem halen iş görür olsa da Espresso için tercih edilmiyor.

Şimdilerde özellikle Single Dose öğütücüler Top Burr taşıyıcısıda son derece hassas üretilen gövdeye neredeyse sıfıra sıfır oturup vidalarla sabitlenerek hiç oynamayacak şekilde tasarlanıyorlar ki hedeflenen partikül boyutları tutarlı olarak sağlanabilsin.

Porlex el Öğütücüsü vardı haırlayanlar vardır, sözen'den sonra kullandığım el öğütücüsü idi, seramik floating burr öğütücü idi. Şimdilerde Commandante halen Floating Burr tasarım ancak oynama toleransı oldukça düşük ve tutarlı öğütümler veriyor, Filtrede çok iyi sonuçlar veriyor. Kinu gibi Burr'ları sabit tutanlar ise ciddi tad farkları yaratıyor.

Elektrikli de ise DF64 DF83 gibi uygun maliyetli öğütücüler Floating Burr tasarım kullanıyor ve parallelliğini sizin yapmanız gerekiyor, orta düzey Eureka, Ceado gibi üreticiler sabit taşıyıcı kullanıyor ancak parallelik konusunda fabrika çıkışı tam olmayabiliyor ve kendiniz yapmanız gerekiyor, Philos Lagom gibi öğütüler ise hem sabit taşıyıcı hemde paralelliği hassas şekilde sağlanmış olarak geliyor.


2 - Burr Geometirisi ve Boyutları

Burr'un geometisi çekirdeğin ilk etpata nasıl kırıldığına sonra da kesilerek nasıl küçültüldüğene etki eder. Son birkaç yılda çıkan darklı geometriler bu nedenle farklı sonuçlar üretiyor. Genel olarak 3 farklı geometri oluşmuş durumda, isimler farklılaşsa da Filtre için Brew Burr yada Multi Purpose Burr, Klasik Espresso için Traditional Italian Burr ve Modern Espresso için olan High Uniformity Burr ya da Espresso Speciality Burr.

Traditional olan genel olarak daha koyu kavrulmuş klasik espresso için iyi performans veriyor. Diğerlerine göre bi miktar daha fazla fine üretir ve bu da Espresso'ya gövde (yoğunluk) ve bitter bi kahve tadı getirir.

Multi Purpose yada Brew Special Burr özellikle açık ve orta kavrum çekirdeklerde daha homojen bir öğütüm sağlar bu da özellikle Filtre'de daha berrak aromaların daha önde olduğu, fine partikül az olduğu için bitter tadın az olduğu berrak kahveler çıkartır. Esporesso için gereken bir miktar fine bu tip burda çok az olduğundan ve çıkan partikül şekli nedeniyle espresso yapmaya kalkarsanız gövdesi oldukça düşük asiditesi yüksek muhtemelen çoğu kişinin ekşi bulacağı espresso içmenize neden olur. Espresso tutturmak zor olacaktır özetle.

High Uniformity ya da Espresso Speciality gibi Burr'lar ise orta ve uygun açık kavrıum çekirdeklerde Klasiğe göre daha homojen daha az fine üreten Burr'lardır, yine de MP Burr'lara göre daha fazla fine üretirler. Hem çıkan partiküllerin yüzey şekilleri hem bir miktar fine içermesinden dolayı bu Burr tipi gövdesini bir miktar yitirmiş ama MP kadar yitirmemiş, aromatik ve meyvemsi tadlar daha ön plana çıkmış Espresso içirir size.

Flat Burr için 50mm'in altında iyi bir partikül dağılımı almak çok daha zor. Şu günlerde optimum boyut 64 ile 80 arasında değişiyor, 64 şu an için oldukça optimum hız ve öğütüm kalitesi sunuyor, üstüne çıkınca aromatik tadlar yükselebilir ancak gövde etkilenebilir, çekirdek seçimide daha önemli hale gelir.

Belli bir büyüklükten sonra ise partikül boyutlarının dağılımı daha az değişiyor ama toplam yüzey alanı nedeniyle öğütüm hızı artıyor. Homejenlik bir miktar arttığı için de doğru öğütüm inceliğini yakalamak daha kritik hale geliyor ayar tutturma açısından.


3 - Yük Altında Çalışma

Başka başlıklarda da biraz bu konuya girdiğim için burayı kısa tutacağım. Özellikle Tek Doz öğütüm yaptığınızda Burr'ların arasına giren çekirdeklerin ilk ve son anlarda Burr'ları oynatamaması önemli hale geliyor ki partikül dağılımı ideal'e mümkün olduğunca yakın olsun. Bunun için de Burr Turucuların yüksek teknoloji ile yüksek hassasiyetle üretilmiş, yerine sıfıra sıfır oturmuş olması ve iyi sabitlenmesi ciddi avantaj getiriyor ve çok daha tutarlı çıktılar üretiyor.


4 - Ayar Mekanizması

Ayar mekanızmaları iki burr arasındaki mesafenin artırılıp azaltılması için farklı yaklaşımlar sergiliyor. Hemen hepsinde vida tipi yivlerden faydalanılıyor. Burda yivlerin arasındaki mesafe ve iç ve dış yivin birbiri üzerinde kayarken var olan boşluk ayarın hassasiyetini ve tutarlı şekilde ayarlanabilmesini sağlayan unsurlar.

Yivler standart vida yiv ölçüleri ile açıldığında özelleşmiş yüksek hassasiyetli makineler gerektirmediğinden daha ucuza mal oluyor ancak ayar aralığı olduukça dar kalıyor. Bu da özellikle Espresso'da ideal öğütüm kalınlığını yakalamayoı zorlaştırıyor.

Tasarım yaklaşımları genel olarak şunlar, üst burr ayarlı olanlar, alt burr ayarlı olanlar.

Alt ayarlı olanlar alt burr motor'a bağlı olduğundan motorla birlikte olan bloğun yivler ile oynamasını sağlıyor, üst burr tamamen sabitlenmiş duruyor. Mekanik olarak biraz daha zor bir tasarım gerektiriyor, burr paralelliğinin bozulmaması ve yük altında burr'ları stabil kalması yönünden avantajları var. Philos ve Eureka serileri buna örnek olabilir.

Üst Burr ayarlı olanlarda ise Floating Burr olanlarda Yüzen Burr'a baskı yaparak mesafe ayarlayan bir tutucu kafa daha oluyor, bu kafa yiv üzerinde ileri geri giderek mesafeyi ayarlıyor. Burr aslında boşya yüzdügü için mesafenin sağlanması ve Burr'un stabil durmasından aradaki yay be benzeri mekanizmalar sorumlu oluyor.

Diğer üst burr ayarlı yöntem ise direk burr taşıyıcının kendisi yiv'li olup başka bir yiv'li parça içinde gidip geliyor, bu dış parça da gövdeye vidalar veya farklı kilitleme yöntemleri ile sabitleniyor. Bu tasarım şu anda en yaygın ve birçok üst düzey öğütücünün benmsediği tasarım şekli. Hem karmaşık tasarım gerektirmiyor, hem her iki Burr'un çok stabil durmasını sağlıyor. Parçaların üretim hassasiyeti de yeterince iyi ise yivler oynama yapmaz sıkı olur ise paralellik ve yük altında çalışma yönünden de iyi performans veriyor. Ceado Lagom bu tip'te örnekler olabilir.

Yiv'ler standart yiv yerine özelleşmiş daha ince aralılar ile açılırsa öğütüm incelik ayar aralığı genişliyor ve istediğini öğütüm boyutunu yakalamak çok daha kolay hale geliyor.

Yaptığınız ayarın yerinde kalması da önemli, güçlü motorlar çalışırken mutlaka titreşim yaratıyor ve buda vidalı bir sistemde mutlaka oynamaya neden oluyor. Bundan dolayı yiv'li mekanızmayı tireşimde oynamayacak hale getirmek gerekiyor. Bunun için kademe oluşturan dişli yapı, worm gear, indirek uygulama, yaylı yada benzeri sıkıştırma yöntemleri ile ayar mekanizmasının oynamaması sağlanıyor. Ancak bunu sağlamamış olan ucuz modellerde yok değil, bunlarda aynı ayarda bırasanızda zamanla ufak ufak ayar kaçırabiliyor.

Ayar yiv'lerinin hassah ve birbirine sıkı oturacak şekilde üretilmiş olması aynı zamanda farklı öğütüm kalınlıkları arasında git gel yaptığınız zaman bir önceki ayarın aynısını yakalamanızı da sağlıyor.
 
Son düzenleme:

fectus

Tecrübeli Demleyici
Katılım
7 Eki 2012
5 - Kahve tutulumununn azaltılması

Tutulumun azaltılması için yapılması gereken birkaç şey var, öğütme haznesi'nin (Grinding Chamber) malzemesinin pürüzsüz iyi işlenmiş ve statik oluşturmayan nitelikte olması. mümkün olduğunca az boşluk gedik vs içermesi, dönen parça tolerans ve boşluklarının minimum olması.

Grinding chamber tasarımının önemli bir yanıda öğütülen kahvenin hızla dışarıya tahliye edilmesini sağlamak ki öğütülen kahve hem bi yerde sıkışıp kalmasın hemde tekrar dişliler arasına kaçarak bir daha öğütüme girmesin (regrinding).

Grinding Chamber'ın içinin dişlilerin dış kısmından sonraki boşluk alanın biraz geniş bırakılması da öğütülen kahvenin dışarı atılmadan önce dolanacağı rahat bir alan bırakması ve tekrar öğütüme girmemesi veya toplanarak bi yerde sıkışmaması için faydalı.

Dışarıya kolay atılmasını sağlamak için Öğütücüyü eğik tasarlamak böylece yer çekiminin de kahve tahliyesine yardımcı olması. Ya da tamamen dik hale getirmek ki maksimum yer çekimi faydası sağlansın. Eğik olanlarda özellikle bide silikon körük eklenmeye başladı ki içerde kalanları da birkaç körük pompası ile tamemen dışarıya atmak.

Dik Burr tasarımında ortaya çıkan bir problem ise çekirdeklerin dişliler arasına itilmesi, bunu yatay yada eğimli tasarımda yer çekimi yapıyor, dik de ise dönen orta göbek çekirdekleri diklere itecek yivler açılarak çözülüyor (Auger). Auger aynı zamanda şekirdeğin ilk kırımını da (pre-break) yapacak şekilde tasarlanmış olabilir.

Tüm bu yöntemler tekil kullanım için öğütücü içinde kalan kahve miktarını azaltmakda olduçka başarılı olmuş durumda.


6 - Kahve Tahliye Yönteminin efektifliği (Statiklenme dahil)

Kahve tahliye yolunun da aynı şekilde kahve tututnmasını azaltacak şekilde tasarlanmış olmalı.

Kahveyi dışarıya akıtan tahliye kanalı (exit chute) kısmında takılanları da dökmek için oraya anlık darbe yaratan minik mekanizmalar eklendiki boruyu silkeleyip kalanların dışarıya çıkmasını sağlıyor. Bunun yanında oluşan statiği exit chute'un üst kısmına plazma jeneratorler eklendi ki bu da statiğin manyetik alan içinde alınmasına çıkan kahvenin daha kabarık topaklanmayan ve etrafa uçuşmasını engellemek için fayda sağladı.

Grinding chamber hemen çıkışına çoğunlukla topaklanmayı ve statiği engellemek için clumb crasher denen topak kırıcı adıyla parçalar eklenir, bunlar fayda sağlasa da kahvenin çıkışını bi miktar engellemekte ve bazen engellemek yerine toplanmaya da neden olabilmekte, iyi tasarlanmış olanlar fayda sağlarken kötü olanları çıkartmak yada daha iyi tasarlanmış olanla değiştirmek fayda sağlayabiliyor.

RDT yöntemi kahveyi öğütmeden önce çok az nemlendirmek statiklenme için işe yarıyor, bunun yanında kahve nemlendiği için bi yerlere yapışması daha kolay hale geliyor hele biraz fazla kaçırırsanız. Bu da kahvenin öğütücü içinde tutunmasına, çıkış kanalında ya da clubm crusher da birikmesine neden oluyor. Gerçekten iyi tasarlanmış, kullanılan malzemeler statik oluşturmayacak nitelikte kaliteli malzemeler ile üretilmiş ve statik azaltmak için plazma generator olan bir öğütücüde RDT'ye ihtiyaç duymamanız gerekir, eğer yapmanız gerekiyorsa da nemlendirme miktarını minimum tutup öğütücüyide sık sık temizlemeniz iyi olacakdır.


7 - Kahve Besleme Yönteminin efektifliği

Çekirdek Kahveyi beslerken tercih edilen çoğunlukla motor çalışırken beslemektir (Hot Start), motor durmuş hale dişliler arasına kahve döküp sonra çalıştırmak (cold start) çoğunlukla başta öğütülen kahvenin partikül dağılımına kötü etki eder ve motoru zorlayabilir. Hatta bazı durumlarda motorun kalkış torku yeterisz kalıp sıkışma yaratabilir.

Öğütücülerin bazılarında beslediğiniz kahve direk dişlilere dökülürken bazılarına ilk döktüğünüz yerden dişlilere ulaşmasını sağlayacak bi kapacık bulunur, bu şekilde kapacık ile tasarlanmış olanlar besleme de biraz kolaylık sağlar.

Dişliler hızla dönerken içine atılan kahveler hızla geri sekebilir, buna da pop corning deniyor, bunu engellemek için de araya anti pop corn denen seken parçaları kısa mesafede tekrar dişli haznesine sektiren parçalar eklenir. Bu işi gören bir parça yoksa özellikle sonlarda bşr kaç çekirdek arkasından onu iten çekirdekler olmayınca bolca sekip durabilir :D

Burda bi de yavaş besleme, slow feeding konusuna değinmek lazım. Slow Feeding kahve çekirdeklerinin birbiri tarafından sıkıştırılmadan rahat öğütülmesini sağladığı için partikül boyutları daha homejen çıkar ve fine miktarı oldukça azalır. Bu da aromaların daha net alınmasına toz daha az olduğu için bitterliğin azalmasına neden olur. Ancak bu şekilde öğütülen kahvenin öğütüm inceliğinin hele Espresso için çok iyi ayarlanmasını gerektirir, bu ayarı tutturmayı baya zorlaştırır. Aynı zamanda daha ince öğütüm yapmayı gerektirir bu da tad profilini farklı yöne iter, belki iyi belki kötü yöne :D Gövdeyi ve derinliği de azaltacakdır. SLow Feeding daha çok Filtre için tercih edilebilir.


8 - Motor gücü ve Devri

Motor mutlaka Burr çapının getireceği yükü kolayca karşılayak ve zorlanmayacak kadar güçlü olmalı. Aslında burada güç için önemli olan veri tork. AC Motorlarda tork daha düşük olabilirken, DC Motorlarda tork daha yüksekdir. Bundan dolayı DC Motor'ların Watt olarak gücü düşük görünse de tork yüksek olduğundan Watt olarak birebir AC Motor ile karşılaştırmak yanlış olur.

Ayrıca tasarımda motor ile burr taşıyıcı arasına tork artıracak dişli sistemlerde eklenebilir, araba vitesi gibi, bu sayede daha düşük güçte motor ile de gerekli torku oluşturmak mümkün.

Devir meselesi apaytı dünya, devir düştükçe çekirdeğe ani darbe şiddeti azaldığı için toz üretme potansiyeli düşer ve aynı zamanda partikül boyutlarının daha homojen olmasını da sağlar. Burdan tahmin edebileceğiniz üzere Filte kahve için düşük devir daha iyi sonuçlar verebilir, Espresso içinde gerekitği kadar fine üretecek yüksek bir devir daha iyi iş görür.

Devir meselesi çekirdeğe ve demleme yntemine göre değişiklik gösterdiğinden deneyimlemek ve ona göre devir seçmek gerekiyor, tek bir demleme yöntemi için ise fazladan ciddi etkisi olan bir parametre eklediği için çok da tercih edilmeyebilir.


9 - İş Akışı (Work Flow)

Tüm tasarım uçtan uca sizin iş akışınızı belirler.

Ne kadar kolay besliyosunuz, RDT gerektiriyor mu, hedef süreyi tutturmak için ayarlamak ne kadar kolay ve kontrollü, ayarı tekrarlamak ve ayar tutarlılığı ne kadar iyi, verdiğiniz kahveyi ne kadar kayıpsız geri alıyorsunuz, ne kadar makul sürede öğütüyor, porta ya da kaba ne kadar kolay alıyorsunuz, içinde kalan kahveyi tamamen almak ne kadar kolay yada gerekiyor mu, öğütülmüş kahve ne kadar topaklanmamış ve kabarık şekilde çıkıyor.

Aklıma gelenler bunlar ve bunlarda optimum dengeyi yakalayınca kendi açınızdan öğütücü size güzel hizmet eder bir halde oluyor :D


Vee en önemli sonuç, fincan'a yansıyan kahveden ne kadar memnunsunuz :D
Fincan'da sizi tatmin eden, içimi zevk veren bir kahve alıyorsanız ve bunu yaparken çok zorlanmıyorsanız keyfini çıkarın :D

Uzun bir yazı oldu ama yeni başlayan ya da bunları bilmek isteyen herkes için faydalı olacağını umuyorum, katkı ve görüşleriniz değerli esirgemeyin :D

Keyfli Günlerde Keyfli Kahveleriniz olsun :D
 
Son düzenleme:

PisMoruk

Tebrikler - Rütbeni Kendin Seç?
Katılım
5 May 2024
5 bin tl bütçem var hangi elektrikli öğütücüyü…
O paraya, iş görür konik ya da flat burr değirmen bulamazsınız.
Tokmak burr öneririm.
1762690905679.png

1000 TL civarıdır. Kalan paraya kol için bir egzantrik ve egzantriği bağlayacağınız motor için harcayın.
İsteğe göre kolu egzantrik üstüne uzatabilir, ona da ayı bağlayabilirsiniz. Ama gerçek ayı aramanıza gerek yok, peluşları da idare eder.
1762691101156.png
 

Ekli dosyalar

  • 1762690736268.png
    1762690736268.png
    99.7 KB · Görüntüleme: 0

Mbks35

Tecrübeli Demleyici
Katılım
8 Tem 2025
O paraya, iş görür konik ya da flat burr değirmen bulamazsınız.
Tokmak burr öneririm.
Ekli dosyayı görüntüle 29063

1000 TL civarıdır. Kalan paraya kol için bir egzantrik ve egzantriği bağlayacağınız motor için harcayın.
İsteğe göre kolu egzantrik üstüne uzatabilir, ona da ayı bağlayabilirsiniz. Ama gerçek ayı aramanıza gerek yok, peluşları da idare eder.
Ekli dosyayı görüntüle 29064
Ben varken bir de ayı mı arayacağım hocam aşk olsun 😂😂
 

Mbks35

Tecrübeli Demleyici
Katılım
8 Tem 2025
Eğer bütçe artarsa, yanına 2 bağ kuru çakıldak, alta da 3-5 tahta kaşık koymanız lezzeti pozitif yönde etkileyebilir.👍

Yalnız gene cıvıttım.
Fectus her an odunu indirebilir tepeme😁
İşin kötüsü ben de devam etmeden duramıyorum. O sebepten bir yerde sadece mesajlarınza gülücük atıp geçiyorum 😂😂
 
Üst